Dersim Gazetesi’nin yayınladığı ‘gizli’ ibareli Mustafa Kemal Atatürk imzalı belgelere göre Almanya’dan 20 ton zehirli gaz, Amerika’dan da bombardıman uçakları satın alındığı ortaya çıktı. Konuya ilişkin PİRHA’ya konuşan Dersim Araştırmalar Merkezi’nden Hüseyin Ayrılmaz, “Bu topraklarda bir soykırım yapıldı. Bu durum Türkiye’yi de aşan bir durumdur” ifadelerini kullandı.
Dersim Gazetesi, ‘gizli’ ibareli Mustafa Kemal Atatürk imzalı belgelere göre Almanya’dan yirmi ton zehirli gaz, Amerika’dan da bombardıman uçakları satın alındığını ortaya çıkardı.
“BİLİYORDUK AMA ELİMİZDE BELGELER YOKTU”
Konuya ilişkin PİRHA‘ya konuşan Dersim Araştırmalar Merkezi’nden Hüseyin Ayrılmaz, “Biz Dersim’de 37-38 yıllarında zehirli gaz kullanıldığını biliyorduk ama elimizde belgeler yoktu. İlk defa 2014 yılında bir belge geçti elimize” diyerek şunları aktardı:
“1942 yılında dönemin Başbakanı Refik Saydam, Genelkurmay Başkanı’na telgraf çekiyor; aldığım bilgiler Dersim’de zehirli gazın kullanıldığı yönünde. Bir devletin ya da bir insanın kendi düşmanına dahi kullanamayacağı zehirli gazı kendi vatandaşlarımıza karşı nasıl kullandık diyor. Bir başbakan, hekim olarak bundan utanç duyuyorum, tekrarı durumunda olayı meclise taşıyacağıma dair bilgilerinizin olmasını istiyorum mealinde bir belge yayınladı. Biz bu belgeyi televizyonlara verdik. Gerçekten de deklare edildi bu, biliyorduk.”
“ZEHİRLİ GAZLARIN DERSİM’DE KULLANILDIĞINA EMİNİZ”
“Refik Saydam’ın Fevzi Çakmak’a çektiği o telgraftan sonra bu sene Dersim Gazetesi’ne altı tane belge geldi. Bu belgeler 3 aydır elimizde. 4 Mayıs’ı bilerek seçtik; Mayıs sayımızda yayınlayacağız dedik. Altı belgenin tamamında o dönemin yöneticileri, Maliye Bakanı, Almanya Konsolosluğu, girilen pazarlıklar, Amerika’dan alınan uçaklar, Almanya’dan alınan 20 ton gaz. Bütün bunların ne amaçla alındığını biliyoruz. Beşinci ayda başlıyor alınmaya. 1937 5-6 ve 7. aylarda satın alınıyor. Akabinde de bunların Dersim’de kullanıldığına eminiz. Sadece bir tanesinde gaz yüklü bombaların Edirne’den kalkacak uçakların Elazığ’a gitmesi yönünde talimat veren belge de onların içerisinde var. Dönemin Nazi Almanya’sından bu gazlar alındı. Deneme amaçlı ilk kez Dersim’de kullanıldı diye düşünüyoruz” ifadeleriyle dönemde yaşananları aktaran Ayrılmaz, olayın hukuksal boyutuna ilişkin aktarımlarda bulundu:
“Bunları hukukçularla görüşeceğiz. En önemlisi uluslararası ilişkilerde, özellikle Almanya’da bulunan arkadaşlarla görüş alışverişi içerisindeyiz. Türkiye boyutuyla ne yapacağımızı konuşmamız gerekiyor. Ne tür cevap verecek bu devlet bize. Tahmin ediyoruz. Bu topraklarda bir soykırım işlendi. Zehirli gazlar kullanıldı. Bunun mahkeme yoluyla mı, uluslararası ilişkiler boyutuyla mı güzergah izlenecek onu zamanla netleştireceğiz. Türkiye’yi de aşan bir süreç, konuşup birlikte bunu değerlendireceğiz. İzleyeceğimiz güzergahı biraz daha önümüzü görerek ve doğru bir yöntem belirleyerek yürümek istiyoruz.”
