Kahve şeker hastalığında kan şekerini yükseltir mi yoksa sağlıklı mı?

Şeker hastalarının gerçekten kahve içmesine izin veriliyor mu ve eğer öyleyse, ne kadar izin veriliyor? Sıklıkla varsayılanın aksine, ılımlı bir zevkin vücut üzerinde neredeyse hiç olumsuz etkisi yoktur.¹ Aksine, araştırmalar kahvenin diyabetli veya diyabetsiz insanlar için sağlık yararları sağlayabileceğini gösteriyor.¹ Popüler sıcak içecek hakkında her şeyi burada bulabilirsiniz!

Kan şekeri düzeyleri üzerindeki etkileri: Şeker hastaları kahve içebilir mi?

Araştırmalar, kahvedeki uyarıcı olan kafeinin gün boyunca kan şekerini artırabildiğini göstermiştir. Öte yandan diğer çalışmalar, kahvenin insülin duyarlılığını artırdığını ve böylece kan şekeri düzeylerini düşürdüğünü göstermiştir.² Peki bu nasıl bir araya geliyor? Uzmanlar, kahve ve kafeinin vücuttaki insülin seviyeleri üzerinde farklı bir etkiye sahip olduğunu varsayıyorlar.²

Saf kafein – örneğin kapsüllerde – özellikle yemekten sonra kısa vadede şeker metabolizmasını kötüleştirir. Ancak, insanlar onu kahve şeklinde tüketirse bu geçerli değildir.

Kahve ve tip 2 diyabet üzerindeki olumlu etkileri

Tüm kahve severler için iyi haber: Araştırmalara göre, günlük kahve tüketimi tip 2 diyabet riskini önemli ölçüde azaltabilir. İçerdiği antioksidanlar bunun için belirleyici olarak kabul edilir – vücut hücrelerinde oksidatif stresi önlerler, bu da yaşlanma sürecine ek olarak çeşitli hastalıkları teşvik eder.¹ Diğer içeceklerle karşılaştırıldığında, kahvenin en güçlü antioksidan olduğu ortaya çıktı.¹ Öte yandan, kafeinin bu konuda herhangi bir etkisi yok gibi görünüyor – kafeinsiz versiyon da benzer etkiler gösterdi.¹

2004 yılında ABD’de yapılan bir araştırma, günde ne kadar çok kahve içerseniz, koruyucu etkinin o kadar arttığını gösterebildi. Günde 6 fincan tip 2 diyabet riskini azaltır, göre:⁵

• Erkeklerde ise yüzde 50 oranında
• Kadınlarda, neredeyse yüzde 30 oranında

Gebelik diyabeti ile bağlantılı bulgular da var: Singapur’da yapılan bir araştırmaya göre, gebelik diyabeti olan her 5 kadından biri daha sonraki yaşamında tip 2 diyabet geliştiriyor. Bununla birlikte, kahve içenler bu riski şu şekilde azaltabilir:⁶

• Günde 1 fincanda yüzde 9
• Günde 2 ila 3 fincan ile yüzde 17
• Günde 4 veya daha fazla fincanla yüzde 54

Ancak dikkatli olun: Çok fazla kahve vücut üzerinde başka şekillerde de olumsuz bir etkiye sahip olabilir. Doktorlar bu nedenle her gün en fazla aşağıdakileri önermektedir:²

• 6 fincan espresso veya
• 4 su bardağı filtre kahve

Hamile kadınlar ve kafeine özellikle duyarlı olan kişiler daha az kahve içmelidir.²

Kahve tip 1 diyabete karşı koruma sağlayabilir mi?

İşte net cevap: Hayır. Tip 1 diyabet otoimmün bir hastalıktır. Bağışıklık sistemi, pankreasın insülin üreten hücrelerine karşı yönlendirilir. Sonuç olarak, vücut çok az insülin üretir veya hiç insülin üretmez. Bu nedenle içeriğindeki kahve hastalığa karşı koruyucu bir etkiye sahip değildir.¹

Sütlü ve şekerli kahve – diyabet için bu mümkün mü?

Kahve hazırlamanın farklı yolları farklı şekilde sağlıklıdır – bu özellikle diyabet için geçerlidir. İçeceği sütle içmeyi seviyorsanız, hangi türü seçtiğinize dikkat etmelisiniz. Bunun nedeni sütünün süt şekeri (laktoz) şeklinde karbonhidrat içermesidir: 100 gram tam yağlı sütte 65 kilokalori vardır, bu da 250 gram süt için bir karbonhidrat porsiyonuna karşılık gelir.

Bu nedenle, sütlü bir kahveden sonra kan şekerinizi ölçerseniz, kan şekeri seviyeniz yükselebilir. Bu nedenle, az yağlı süt daha uygundur: Yüzde 1,5’lik varyantta, 100 gramda sadece 47 kilokalori sağlar.⁸

Kahvenin başka ne gibi sağlık etkileri var?

Uzun bir süre boyunca, kahve oldukça kötü bir sağlık imajına sahipti: kan basıncını yükseltir, kalp krizi riskini artırır ve hatta kanserojendir. Bu arada, uzmanlar içeceğin sağlığa etkileri hakkında daha iyi bilgi sahibidir:^2,1,11

• Kanserojen olmayan: Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) Uluslararası Kanser Araştırmaları Ajansı (IARC) şunları onaylıyor: Kahvenin kanserojen olabileceğine dair bir kanıt yok.
• Boşaltma yapmayan: Kahve vücuttaki suyu uzaklaştırır mı? Ondan uzak – en az 1,5 litre günlük sıvı alımına açık bir vicdanla dahil edebilirsiniz.
• Kan basıncını artırmaz: Zaten yüksek tansiyonu olan kişilerin bile günde 6 fincana kadar içmesine izin verilir. Bununla birlikte, bu sadece kahve için geçerlidir ve enerji içecekleri veya kola gibi diğer kafeinli içecekler için geçerli değildir.
• Kardiyovasküler hastalık riskinde artış yok: Orta derecede kahve tüketimi sağlığa zararlı değildir. Aksine, kahvenin zaten kardiyovasküler hastalıklardan muzdarip insanlar üzerinde olumlu bir etkisi olabilir.

Yine de sınırsız kahve içmemelisiniz. Kulak Ayrıca içeceğin vücut üzerinde aşağıdaki etkilerine de sahiptirler:^2,11

• Kolesterol seviyeleri üzerindeki etkileri: Bileşen kafestol kan kolesterol seviyelerini artırır. Ancak filtreleme sırasında yakalanır.
• Kafeine dikkat edin: Çok fazla kafein tüketmemeye dikkat edin. Zehirlenme için çok kısa sürede 75 fincan kahve içmeniz gerekir, ancak 15 ila 20 fincan bile iç huzursuzluğunu ve gerginliği tetikleyebilir.
• Teobromine dikkat edin: Kahveye ek olarak, uyarıcı madde örneğin siyah ve yeşil çayda da bulunur. Günde 5 fincandan fazla kahve ile uyku bozukluklarına ve dolaşım sorunlarına yol açabilir.
• Hamilelik ve emzirme: Etkilenen kadınlar günde en fazla 2 ila 3 fincan kahve içmelidir. Enerji içecekleri veya kola gibi diğer kafeinli içeceklerden tamamen kaçınılmalıdır.

Kahvenin içinde hangi malzemeler var?

Muhtemelen kahvedeki en iyi bilinen bileşen kafeindir. Kalp ve kas aktivitesini uyarır, bronşları ve kan damarlarını genişletir, sindirimi ve idrar oluşumunu destekler.¹ Aynı zamanda merkezi sinir sistemini uyarır ve böylece daha iyi konsantrasyon, dikkat ve performansa yol açabilir.¹

Ek olarak, kahvede başka maddeler de vardır, örneğin:^1,12

• Karbonhidratlar: Yeşil kahve, kavrulduktan sonra sadece yüzde 35’i polisakkarit (çoklu şeker) içerir. Yeşil kahvedeki sakkaroz (sofra şekeri) oranı yüzde 8’dir, ancak kavurma sırasında bu neredeyse tamamen kaybolur.
• Lipit: Çeşitliliğe bağlı olarak, kahve farklı miktarlarda yağ içerir. Örneğin Robusta çeşidi, Arabica çeşidinden daha azını içerir. Önemli bilgi: Lipitler suda çözünür olmadığından, demleme sırasında içeceğe sadece küçük bir kısmı geçer.
• Klorojenik asit: Kahveyi karakterize eden değerli antioksidan özelliklere sahiptir. Bununla birlikte, kavurma sırasında yüzde 6,5’in yaklaşık üçte 2’si kaybedilir.
• Cafestol: Diterpen grubuna aittir ve kahvenin kolesterol seviyelerini yükseltmenin istenmeyen etkisinden sorumludur. Ancak, sadece filtrelenmemiş kahvede bulunur.

Ayrıca kahvenin içerisinde potasyum, kalsiyum, magnezyum ve fosfor gibi mineraller de bulunmaktadır. İçerik çeşitliliğe bağlı olarak değişir.¹

Sorular

Filtre kahve veya espresso – hangisi daha iyi?

Hazırlama yöntemine bağlıdır: İsveç’te yapılan bir araştırma, filtrelenmemiş demlenmiş kahvenin diterpen klorojenik asit içerdiğini gösterdi. Kan lipid seviyeleri ve kandaki amino asit homosistein oranı üzerinde olumsuz bir etkiye sahiptir. Bu değer tip 2 diyabette önemli bir risk faktörüdür. Bu maddeler filtreleme sırasında yakalanır – filtre kahve bu nedenle demlenmiş kahveden çok daha sağlıklıdır.

Peki kahve içmek diyabet için tercih edilen ilaç mı?

Umut verici çalışma sonuçlarına rağmen, uzmanlar tip 2 diyabeti etkili bir şekilde önlemek için sağlıklı bir diyet, yeterli egzersiz ve obeziteden kaçınmayı önermeye devam ediyor.¹

İpucu: Diyabet için hangi süt alternatifleri uygundur?

Hayvansal ürünlerden kaçınmak istiyorsanız, kahvenizde bir tutam soya, yulaf veya badem sütü bulunmasında yanlış bir şey yoktur. Bununla birlikte, şekersiz versiyonu tercih ettiğinizden emin olun – vegan süt alternatiflerine genellikle şeker eklenir.⁹

Tatlandırıcıda da durum benzerdir: “Çıplak” kahve sizin için çok acıysa, sıcak içecekte sofra şekerinden mümkün olduğunca kaçınmalısınız. Tatlandırıcı seçmek daha iyidir – karbonhidrat içermez ve bu nedenle kan şekeri seviyelerini etkilemez.¹⁰

Peki kahve ne kadar sağlıklı?

Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi (EFSA) şunları önermektedir: Sağlıklı yetişkinler için günde 400 miligrama kadar kafein güvenlidir (istisna: hamile kadınlar).¹ Bireysel dozlar 200 miligramı geçmemelidir.¹ Oryantasyon için: 1 fincan kahve yaklaşık 80 miligram kafein içerir.¹

Kaynak:  https://www.accu-chek.de/ratgeber-diabetes/kaffee-diabetes#:~:text=Studien%20zeigten%2C%20dass%20Koffein%20%E2%80%93%20der,und%20senkt%20so%20die%20Blutzuckerwerte