TÜİK’e göre Mayıs’ta enflasyon yüzde 73,50’ye; ENAG’a göre ise yüzde 160,67’ye yükseldi. Rakamları hileli bulunan TÜİK, yıllardır yayımladığı enflasyona esas madde fiyat listesini de açıklamadı.
TÜİK verilerine göre, yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) Mayıs’ta yıllık yüzde 132,16, aylık yüzde 8,76 arttı. Söz konusu yıllık artış, Mart 1995’ten bu yana kaydedilen en hızlı yükseliş oldu.
AKP-MHP iktidarının yönetimindeki TÜİK, Mayıs’ta aylık enflasyonu yüzde 2,98, yıllık enflasyonu yüzde 73,50 olarak açıkdı. TÜİK’in rakamı bile 24 yıllık rekoru gösteriyor. ENAG’a göre Mayıs’ta aylık enflasyon yüzde 5,46, yıllık enflasyon yüzde 160,76 oldu. İstanbul Ticaret Odası da Mayıs’ta aylık enflasyonu yüzde 5,84, yıllık enflasyonu yüzde 87,35 olarak açıklamıştı. TÜİK’in açıkladığı oran, piyasa beklentilerinin oldukça altında kalırken, her ay açıklanan madde sepeti fiyat listesinin yayımının durdurulması, TÜİK verilerine dair soru işaretlerini ve eleştirileri artırdı.
Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG), her ay kendi hesapladığı enflasyon oranıyla kamuoyunun karşısına çıkıyor.
ENAG’a göre, ENAGrup Tüketici Fiyat Fiyat Endeksi (E-TÜFE) Mayıs’ta yüzde 5.46 arttı. E-TÜFE’nin son 12 aylık artışı ise yüzde 160.76 olarak gerçekleşti. ENAG’ın paylaştığı verilere göre Nisan’da aylık enflasyon yüzde 8.68 olurken Tüketici Fiyat Endeksi’ndeki 12 aylık artış oranı da yüzde 156.86 olarak kaydedilmişti. Paylaşılan verilerde en çok yükseliş yaşanan kalemin konutta olduğu açıklandı. ENAG raporunda “TÜİK alt grupları gösterge olarak alındığında en fazla aylık düşüş yüzde -41 ile haberleşme en fazla yükseliş ise yüzde 12.49 ile konut kaleminde gerçekleşmiştir” denildi.
TÜİK iyice şaşırdı
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) da dün Mayıs ayı enflasyon rakamlarını açıkladı. Nisan’da yüzde 69,97 olan enflasyon, Mayıs’ta yüzde 73,50 ile 24 yılın zirvesine yükseldi. Tüketici fiyatları endeksinde (TÜFE) 2022 yılı Mayıs ayında bir önceki aya göre yüzde 2,98, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 35,64, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 73,50 ve 12 aylık ortalamalara göre yüzde 39,33 artış gerçekleşti.
Reuters anketinde Mayıs’ta TÜFE’de aylık yüzde 4,8, yıllık yüzde 76,55 artış bekleniyordu. Bloomberg anketinde de beklenti aylık enflasyonun yüzde 4, yıllık enflasyonun yüzde 74,70 olacağı yönündeydi. TÜİK’in hesaplaması, piyasa beklentilerinin altında kaldı. İstanbul Ticaret Odası (İTO), İstanbul’da perakende fiyatların mayısta bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 87,35, bir önceki aya göre yüzde 5,84 arttığını açıklamıştı.
Madde sepeti yayımlanmadı
Her ay 400’ün üzerinde maddenin fiyatlarını yayımlayan TÜİK, son değişiklikle 290 harcama grubu belirledi. TÜİK, “İstatistiki bölgelere göre tüketici fiyat endeksi ve değişim oranları” tablosunu yayımlamadı. TÜİK’te düşük mayıs rakamları ve veri karartmasının, kurumda enflasyon hesaplamasını yapan Fiyat İstatistikleri Dairesi’nin Başkanı Cem Baş’ın geçen ayki istifasının hemen ardından gelmesi dikkat çekti.
Enflasyon karartması
DİSK-AR’a göre madde fiyat listesini açıklamaktan vazgeçmisini enflasyon karartması olarak nitelendirdi. DİSK-AR, açıklamasında şunları ifade etti: “TÜİK’in enflasyon hesabında dikkate alınan madde fiyat listesini açıklamaktan vazgeçmesi fiyatların karartılması anlamına geliyor. Hangi mal ve hizmetin fiyatının nereden nereye geldiğini izlemek mümkün olmuyor. TÜİK’in daha detaylı madde fiyat listeleri açıklaması gerekirken var olan madde fiyat listesini açıklamaması TÜİK verileri hakkındaki kuşkuları artırdı. Haziran ayında açıklanan enflasyonun düşük çıkması başka soru işaretlerine de yol açtı. Temmuz 2022’de ücretler, maaşlar ve emekli aylıkları enflasyona göre artırılacak. Enflasyonun düşük hesaplanması milyonlarca çalışanın düşük zam almasına yol açacak. TÜİK’in başkan ve başkan yardımcılarının, yönetim kadrolarının Hükümet müdahalesiyle sık sık değiştirilmesi, Mayıs 2022’de Fiyat İstatistikleri Dairesi Başkanı’nın görevden alınması TÜİK üzerindeki siyasal baskının göstergeleridir. TÜİK’in yapması gereken şeffaf olmak ve halkın gerçek enflasyonunu açıklamaktır. TÜİK’i derhal madde fiyat listesini açıklamaya çağırıyoruz.”
Kimsenin şüphesi kalmadı
Ekonomist Uğur Gürses, Twitter hesabından “TÜİK 410 ürünün fiyatının bulunduğu madde sepetinin yayımını durdurmuş…(‘Sağlık sebepleriyle’ ?) Şu sayılar olmasa enflasyonu ne güzel yönetirdik… TÜFE alt endekslerine ise kimi ürünlerin 143 grup kalemi eklenmiş. Böylece kalem kalem ürün takibi zorlaştırılmış. Şeffaflığı yok ederek enflasyon verilerine olan güvensizliği daha da derinleştiriyorlar” dedi.
Ekonomist Oğuz Demir de Twitter hesabından “Ne hikmetse sepetteki malların Mayıs fiyatları yok!!!! Bulduğunuz fiyatları biz zaten bulamıyorduk. Şimdi onu da koyma zahmetine girmemişsiniz. Hayırdır?” mesajını paylaştı.
Ekonomist Orhan Karaca ise “Mayıs ayı madde fiyatlarına ulaşılamıyor. Bir de İstanbul verilerinin de içinde olduğu ‘İstatistiki bölgelere göre tüketici fiyat endeksi ve değişim oranları’ tablosu uçmuş. Neden?” diye sordu ve ekledi: “TÜİK’in verileri hakkında bazı şüpheler vardı; artık herhalde kimsenin şüphesi kalmamıştır.”
Üretici enflasyonunda rekor
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), yurt içi üretici fiyat endeksini (Yİ-ÜFE) açıkladı. Buna göre, Yİ-ÜFE 2022 yılı Mayıs ayında bir önceki aya göre yüzde 8,76, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 51,43, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 132,16 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 80,38 artış gösterdi. Söz konusu yıllık artış, 1995’ten bu yana kaydedilen en hızlı yükseliş oldu.
Enejideki artış uçtu
Sanayinin dört sektörünün yıllık değişimleri; madencilik ve taşocakçılığında yüzde 133,49, imalatta yüzde 115,18, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında yüzde 360,30 ve su temininde yüzde 70,02 artış olarak gerçekleşti.
Ana sanayi gruplarının yıllık değişimleri; ara malında yüzde 122,21, dayanıklı tüketim malında yüzde 83,41, dayanıksız tüketim malında yüzde 106,82, enerjide yüzde 300,16 ve sermaye malında yüzde 79,08 artış olarak gerçekleşti.
Sanayinin dört sektörünün aylık değişimleri; madencilik ve taşocakçılığında yüzde 6,22, imalatta yüzde 5,46, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında yüzde 38,49 ve su temininde yüzde 4,70 artış olarak gerçekleşti.
Üç haneli enflasyon
Üretici enflasyonunda üç haneli seviyeler, Şubat 2022’den beri sürüyor. Şubat’ta yıllık yüzde 105,01 artan endeks, Mart’ta yıllık yüzde 114,97’ye çıktıktan sonra Nisan’da da yüzde 121,82 artmıştı. ANKARA
Kira artış oranı yüzde 39,33
Enflasyon rakamlarının açıklanmasıyla Haziran ayı kira artış oranları belli oldu. Tüketici Fiyat Endeksi’nin (TÜFE) 12 aylık ortalaması baz alınarak belirlenen kira artış oranı Haziran için yüzde 39,33 oldu. Yeni Ekonomi Paketi kapsamında kira zamları artık üretici fiyat endeksi oranlarına göre değil, kira artış oranına dair üst sınır tüketici fiyat endeksi (TÜFE) oranlarına göre belirleniyor. Ancak açıklanan bu rakam, ev sahibi tarafından uygulanabilecek en yüksek tavan zam oranı oluyor.
ABD doları 16,50 TL’yi aştı
Bir süredir hızla yükselen ABD doları, kur korumalı mevduatın açıklandığı 20 Aralık’tan sonra 24 Mayıs’ta 16 lira seviyesini görmüştü. Dolar/TL sert yükselişlerin ardından 16.5 etrafında yatay bir seyre geçerken dün 16,50’nin üzerini test etti. Kritik enflasyon verisi öncesinde 16,48-16,49 seviyelerindeki kur, bu seviyelerini korudu. Dolar/TL, gün ortasına doğru 16,50’yi aştı. Euro/TL ise erken saatlerde 17,80’i aşmasının ardından 17,75-17,80 arasında hareket etti.