Dünya Mirası listesinde Afrika neden yer bulamıyor?

0
273

Birleşmiş Milletler Eğitim Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) tarafından koruma altına alınan birçok tarihi, doğal ve kültürel sit alanı bulunuyor. 1975 yılında imzalanan Dünya Kültürel ve Doğal Mirasının Korunmasına Dair Sözleşme kapsamında bugüne kadar bin 121 anıt, doğal alan veya kent ‘Dünya Mirası’ listesine alındı. Bunlar içinde 870 kadar kültürel, 210’u aşkın dağ, orman, göl veya ada gibi doğal alanlar bulunurken, 40’a yakın da karma alan yer alıyor.

Kültürel ve doğal mirasın yanı sıra gelenekler, sözlü anlatımlar, diller, gösteri sanatları, gelenekler, ritüeller, festivaller, doğaya dair tecrübeler ile zanaatlar gibi birçok dalı içeren ‘somut olmayan miras’ adı altında birçok değer korunuyor. Buna son olarak Mağrip ülkelerinde farklı tarzlarda pişirilen Kuskus adlı yemek dahil olmuştu.

AVRUPA, AMERİKA VE ÇİN BAŞTA GELİYOR

Dünya Mirası listesine alınmaları sayesinde doğal ve kültürel alanlar aynı zamanda korunma altına alınıyor. Yaratıcı insan dehasının ürünü olması, yok olmuş bir uygarlığa tanıklık eden bir eser olması veya biyolojik çeşitlilik gibi birçok kriter göz önüne alınarak seçilen kültürel ve doğal miras alanlarının coğrafi dağılımı oldukça farklı.

Avrupa ve Amerika kıtaları yüzde 48’lik pay ile ilk sırada yer alırken, Asya-Pasifik bölgesi yüzde 24’lük pay ile ikinci sırada geliyor. İtalya’nın çoğu Roma döneminden kalma 55, Çin Halk Cumhuriyeti’nin de yine benzer sayıda eser veya alanla ilk sıralarda yer aldıkları listede İspanya, Almanya ve Fransa sırasıyla 48, 46 ve 45 eser ya da doğal alanlarıyla önde geliyorlar.

Afrika’da ise bu statüye ulaşabilen alanların sayısı oldukça düşük. Sahra Altı Afrika’sında UNESCO listesine girmeyi başarabilen doğal ve kültürel miras sayısı sadece 96 ile yüzde 9 paya ulaşabiliyor. Ruanda, Sierra Leone ve Burundi gibi ülkelerin ise, bu listeye girebilen hiçbir doğal ve kültürel mirası yok.

ÖNEMLİ BİR KISMI YOK OLMA SÜRECİNDE

Hem ekonomik yetersizlikler hem de çatışmalar ya da insan kaynaklı tahribatlar nedeniyle Afrika’daki birçok doğal ve kültürel alanın UNESCO listesine giremediği biliniyor. Bunun yanı sıra daha önce UNESCO listesine alınanların bir kısmı ise listeden çıkarılmıştı. Bunlar arasında Senegal, Etiyopya veya Fildişi Sahili’ndeki milli doğal parklar da bulunuyor.

Halen UNESCO Dünya Mirası listesinde yer alan ancak tehdit altında olan birçok alan da söz konusu. İç savaşın ve çeteler arası savaşların hüküm sürdüğü Demokratik Kongo Cumhuriyeti’ndeki Garamba, Virunga, Salonga ve Kahuzi-Biega milli parkları bunların sadece birkaçı. Bu alanlar iç savaşların yanı sıra yasak avcılık veya kötü yönetimden kaynaklı olarak yok oluyor.

EKONOMİK SORUNLAR

UNESCO Dünya Mirası listesinde Afrika’nın yer alamamasının bir diğer nedeni de ekonomik imkansızlıklar. Hem bu tür alanları korumaya dönük önlemler hem de tanıtımları için gerekli olan maddi olanaklar, yüz milyonlarca kişinin yoksulluk sınırı altında yaşadığı Afrika’da yok.

Bunun en somut örneği ise, geçtiğimiz günlerde Umman Sultanlığı tarafından yarım milyon doları aşkın yardım yapılan Doğu Afrika. Somali, Etiyopya, Sudan gibi ülkelerin yer aldığı bu bölgede zengin tarihine rağmen sadece 34 doğal ve kültürel miras alanı bulunuyor. Ancak bu ülkelerden Somali’nin henüz listeye girebilmiş bir mirası yok. Umman’ın yapacağı yardımla bölgenin en az 5 ülkesinin doğal ve kültürel alanlarının Dünya Mirası listesine alınması için başvuru dosyalarını daha iyi hazırlamaları; bu sayede kabul şanslarını arttırmaları hedefleniyor.

CEVAP VER

Lütfen yorumunuzu giriniz!
Lütfen isminizi buraya giriniz