Yıllardır neredeyse hiçbir mülteciyi kabul etmeyen Avrupa Birliği (AB) üyesi Macaristan, ülkesine ulaşan kaçak göçmenlere karşı da insanlık dışı uygulamalara tabi tutuyor.
Sığınmacılara yiyecek verenlere bile hapis cezası veren Viktar Orban’ın başbakanlığındaki Macar yönetimi, iltica sistemine ilişkin nihayet Avrupa Adalet Divanı’ndan bir uyarı geldi.
AB’nin en üst düzeydeki yargı kurumu olan Avrupa Adalet Divanı, Macaristan’ın iltica sisteminin AB hukukunun ihlal ettiğine hükmetti. Macaristan’ın iltica ve göç düzenlemesi eleştiren mahkeme sığınmacıların iltica başvurusu için Sırbistan sınırında inşa ettiği kamp işleyişinin AB hukukuna uygun olmadığını bildirdi.
Avrupa Adalet Divanı, AB üyesi olmayan Sırbistan’ın sınırında kurulan merkezlerde sığınma başvurusunda bulunmanın neredeyse imkansız olduğuna dikkat çekerek, Macaristan’ın bu uygulamasıyla AB’nin iltica yasalarını çiğnediğini kararlaştırdı.
Şu ana kadar çok az sayıdaki kişinin başvurusunun bu merkezlerde kabul edildiğini hatırlatılan kararda Macaristan’ın uluslararası koruma sürecine etkili erişim sağlama yükümlülüğünü yerine getirmediği ifade edildi.
MÜLTECİLERİ ALMAMAK İÇİN ELİNDEN GELENİ YAPIYOR
AB sınırları içerisinde yasa dışı olarak bulunan AB üyesi olmayan ülke vatandaşlarına uluslararası koruma garantisinin verilmesi gerektiğine dikkat çeken Avrupa Adalet Divanı, Macaristan’ın transit bölgelerdeki uygulamalarını da eleştirdi. Divan, transit bölgelerde gözaltına tutulmanın AB yasalarına aykırı olduğunu bildirdi.
Sırbistan sınırında kurulan başvuru merkezlerinin AB tarafından eleştirileceğini öngören Macaristan, geçtiğimiz Ekim ayında Sırbistan’ın başkenti Belgrad ve Ukrayna’nın başkenti Kiev’de bulunan büyükelçiliklerde sığınma başvurularını alma kararını almıştı.
Ancak elçiliklerde de sığınma başvurusunun kabul edilme garantisinin olmaması üzerine Avrupa Komisyonu Macaristan’ın bu uygulamasına da karşı çıkarak AB üyelik anlaşmasının ihlal edildiğine dair hukuki süreç başlatmıştı.
DÖRT ÜLKEDEN MÜLTECİ İTTİFAKI
Yıllardır sağcı popülist lider Viktor Orban tarafından yöneltilen Macaristan’ın mültecilere karşı insanlık dışı uygulamaları son yıllarda sıkça AB’nin gündemindeydi. Mülteci konusunda başına buyruk hareket etmek ve Brüksel’in kararlarını takmamak için AB’nin içinde Çekya, Polonya ve Slovakya ile “Visegrád” adıyla bir grup oluşturan Macaristan özellikle 2015’teki göçmen akınından sonra sınırlarını sıkı şekilde koruyor.
İltica başvurusu süresince sığınmacıları hiçbir şekilde ülke topraklarına almayarak onları sınırda kurduğu kamplarda zorla tutan Macar yönetimi, buralarda da insanlık dışı uygulamaları devreye koymuştu. Biri Tompa’da diğeri Röszke’de olmak üzere bu iki transit merkezde 2018 yılında sığınma talebi derhal reddedilenleri aç bırakmıştı. AB ve BM’nin sert tepkileri ardından bu uygulamadan vazgeçen Macaristan, yasa dışı sığınmacılara yardım edilmesini de suç kapsamına almıştı. Hatta Macar mahkemeleri bu yasal düzenlemenin ardından mültecilere yiyecek verenlere bile hapis cezaları vermeye başladı.