Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF) tarafından bugün 30’uncu yıldönümü kutlanacak olan Dünya Çocuk Hakları Günü vesilesiyle yayınlanan raporda, birçok ilerlemenin yanı sıra milyonlarca çocuğun ‘önlenebilir’ hastalıklar nedeniyle hayatını kaybettiğine dikkat çekiliyor.
20 Kasım’ın ilk kez kabul edildiği ve Çocuk Hakları Sözleşmesi’nin imzalandığı 1989 yılından bu yana çocukların haklarında önemli ilerlemeler sağlandığına vurgu yapılan raporda, hastalıklarla mücadelelerin belli oranda başarılı olduğu savunuluyor.
UNICEF tarafından rapora ilişkin yapılan açıklamada alıntılanan Genel Direktör Henrietta Fore, daha uzun, iyi ve sağlıklı yaşama sahip çocukların sayısının arttığını ancak en yoksul ve hassas kesimlerde bu şansın daha az olduğuna vurgu yaptı.
UNICEF raporuna göre, dünyada her gün 15 bin kadar 5 yaş altı çocuk aslında önlenebilir veya tedavi edilebilir olan hastalıklardan dolayı yaşamını yitiriyor. Bu ise yılda 5,5 milyon rakamına denk geliyor.
AŞIYLA ÖNLENEBİLİR HASTALIKLAR: 20 MİLYON ÇOCUK RİSK ALTINDA
Çocukları tehdit eden hastalıklara karşı mücadelenin geliştirilmesine dikkat çekilen raporda, ‘difteri-boğmaca-tetanoz’ (DPT) ile kızamık aşısının ulaştırıldığı çocukların oranının yüzde 86’da olduğuna yer verildi.
Ancak halen yoksul bölgelerdeki çocukların korunması noktasında ciddi sorunlar gözleniyor. Raporda örnek olarak verilen Sahra Altı Afrikası ülkelerinde 2012-2017 arasındaki kızamık aşısı oranlarına değinildi. Buna göre, Afrika’nın orta ve güneyindeki 36 ülkede maddi durumları iyi olan ailelerdeki çocuklarda kızamık aşısı olma oranı yüzde 85’i buluyordu. Ancak en yoksul hanelerdeki çocukların sadece yarısı kızamık aşısı olmuştu.
ÇOCUK ÖLÜMLERİ YÜZDE 60 GERİLEDİ
Aynı rapora göre, 1989-2018 arasında beş yaş altı çocuk ölümleri oranlarında önemli bir gerileme kaydedildi. 5 yaş altı çocuk ölümleri oranları bu süreçte yüzde 60 azalırken, dünyanın çocuk ölümlerinin en çok olduğu yoksul ülkelerde dahi en az yüzde 40’lık bir düşüş sağlanabildi.
ÇOCUK EVLİLİĞİ
UNICEF raporuna göre, çocuk evliliklerinin önlenmesi konusunda son 30 yılda önemli ilerlemeler sağlansa da yoksul kesimlerde halen çocuk evlilikleri devam ediyor. Her ne kadar en zengin yüzde 20’lik kesimlerde çocuk evliliği azalsa da yoksul ülkelerin bazılarında ‘çocuk yaşta evlendirilme riskinin’ aradan geçen 30 yılda aynı düzeyde ve hatta daha yüksek olduğuna işaret ediliyor.
EĞİTİME KAZANDIRMA ORANI DURAKSADI
UNICEF’in raporunda, 1990 yılında yüzde 20’lerde olan okula gitmeme oranının günümüzde yüzde 10’a kadar geriletildiği belirtiliyor. Ve bu oran bir önceki 10 yıldakiyle neredeyse aynı. Yani 1990’larda sağlanan ilerleme hızı 2010’larda duraksamaya başladı.
İKLİM VE İNTERNET UYARISI
Raporda sağlık, beslenme ve eğitim konularında halen ciddi sorunlarla karşı karşıya olunduğuna işaret edildiğini hatırlatan UNICEF Genel Direktörü Henrietta More ise, çocukların gelecekte başka tehditlerle yüzleşeceği uyarısında bulundu. More, bunlar arasında iklimsel değişiklikler ve yol açacağı felaketler; internet ortamındaki istismar ve siber taciz ile baskıları gösterdi.
Küresel ısınmanın salgınların da yayılmasına neden olduğunu söyleyen More, doğal afetlerin yanı sıra gıda ve içme suyu güvenliğinin tehdit altında olacağına işaret etti. More, acil önlemler alınmaması halinde ‘çocuklar için en kötüsünün sırada olduğu’ uyarısını yaptı.
Tüm dünya ülkelerinin çocuk haklarının iyileştirilmesi için acilen ortak kararlar alması ve adımlar atmasının önemine vurgu yapan More, Çocuk Hakları Sözleşmesi’nin gelecekteki başarı potansiyelinin yükseltilmesi için bunun şart olduğunu sözlerine ekledi.