Firaz Baran Yazdı: Pazarcık’ta Alevi Ocakları

0
654

Yazar Firaz Baran Yenimaraş.com için yazdığı yazısında Alevi ocaklarını ele alıyor.  Yakın bir zamanda “Pazarcık Ocakları, Ziyaretleri ve Dervişleri” adlı kitabını yayımlayacak olan Baran’ın yazısı:

Pazarcık’ta Alevi ocakları ikiye ayrılır: Talipleri olan ocaklar ve keramet ocakları…

Keramet ocakları da üçe ayrılır: Yılan, yel ve çocuk ocakları.

Çocuk ocaklarından biri Gonîg (Bozlar, Dî Sare, Dî Oxon) köyündedir. Adı Ocaxî Molê Peduz’dur.

Ocağın Silsilesi
Bu ocağımızın silsilesi büyükten küçüğe şöyledir: Peduz, Ûso, Peduz, Şêxo ve Îwo. Şimdi ocağa Îwo amca bakıyor.

Ocağa Kimler Gelir?
Ocağa çocuğu olmayanlar, çocuğu olup kısa sürede ölenler, çocuğu düşük yapanlar ve çocuğu sağlıklı doğsun diye duasını almak isteyenler gelirler…

Ocaxî Molê Peduz’a başta Gonîg köyü olmak üzere ağırlıklı olarak Şixraşon, Mociron köyü gider. Yine Pazarcık’ın diğer köylerinde de çok sayıda aile bu ocağımıza gelmiş ve çocukları olmuştur. Gonîg çevresindeki Türk köyleri de ocağa gelirler. Örneğin Ceritler, Çelik, İnekli köylerinde yüzlerce insanın adı bu ocağımızın üyelerinin adıdır.

Ocağın İsmini Almak Ne Demek?
İnanca göre ocağa geldikten sonra çocuğu olanlar isim olarak ocağın çocuklarının ismini alırlar.
Doğan erkek ve kız çocuklarına verilen isimler şöyledir:
Pêzo: Ailenin birinci ve üçüncü kuşağındaki Peduz’un isminin kısaltılışıdır. Nüfusta Pêzo ismi yasak olduğu için çocuğuna Pêzo ismi veren aileler “Feyzullah” yazdırdı. Bu da asimilasyona bir örnektir.
Ûso: Ailenin ikinci kuşağının adıdır. Ûso’lar da nüfusta “Yusuf” olarak kaydedildi.
Şêxo: Örneğin Bozlar köyünde çok sayıda Şêxo ve Şahin isimli insan vardır. Bunlar Şêxkî Pedûz’un ismini almışlardır. Nüfusta Şêxo yazılmadığı için özellikle 1970 sonrası çocuğuna Şêxo ismi veren aileler “Şahin” yazdırmıştır. Örneğin Cerit bir Türk köyüdür ve en az 30 tane Şahin isimli insan vardır. Hepsi bu ocağımızın ismidir.

Çocuklara verilen diğer isimler şöyledir: Îwo, Sotî, Elif, Fotê, Donê, Basê, Gûlê, Mayrê. Bu isimler de ocağın çocukları ve gelinlerinin adlarıdır.

Bir Örnek
“Pazarcık Ocakları, Ziyaretleri ve Dervişleri” isimli bir kitap hazırladım. Aralık 2017 veya Ocak 2018’de kitabı yayınlamak istiyorum. Bu kitapta ocağımıza gidip doğanlar kendi hikayelerini anlatıyor. Bunlardan Şahin Boztepe’yi burada örnek olarak vermek istiyorum… Boztepe, Mociron (Abbasiye) köyünden. Şimdi sözü kendisine bırakalım:

“Babamın adı Hüseyin’di. Çuro diyorlardı. Amcamın da ismi Ali. Çollo diyorlardı. Onlar da ocak isimleridir.

Babam evleniyor. İki abim oluyor ve ölüyorlar. Sonra ablam doğuyor. Ondan sonra bir oğlu oluyor, adını Ali koyuyorlar. O da ölüyor. Sonra bir ablam daha doğuyor. Sonra bir tane oğlu oluyor, o da ölüyor. Yani kızlar yaşıyor, oğlan doğduğu zaman ölüyor.

Bunun üzerine babamla annem Molê Şêxkî Pedûz gile gidiyorlar. Orada bir gece yatıyorlar. Babam gece bir rüya görmüş ve kalkmış. Rahmetli Şêxkî Pedûz da uyanmış ve “Ne oldu, niye uykun kaçtı” demiş. “Rüyamda sen iki tane erkek bızağı bana verdin ve şöyle dedin: ‘Al bunları, iplerini tut evine götür.’ Ben de aldım eve getirdim”.

Şêxkî Pedûz da, “Senin iki tane oğlun olacak” diyor. Sonra ben oluyorum. Şêxo vuruyorlar, sonra bir kardeşim daha oldu. Adını İbrahim koydular.

Ocak, “Her sene bir tane kurban keseceksin” diyor. Saçımı uzatıyorlar, kulağıma da küpe takıyorlar. 7 sene üst üste bana kurban kesiyorlar. 7 yaşından sonra ben ağlıyorum, “Artık bana kız oğlan diyorlar” diyorum. Ondan sonra saçımı kesiyorlar. Şimdi ikimiz de hayattayız.”

CEVAP VER

Lütfen yorumunuzu giriniz!
Lütfen isminizi buraya giriniz